Ağaçkakan

Konu: Ağaçkakan Perş. Eyl. 16, 2010 9:55 am

Ağaçkakan

Ağaçkakan,Picinae (ağaçkakanlar) alt familyasını oluşturan ağaçlarınkabuklarınıgagalayarak altlarında gizlenmiş tırtıl ve böceklerle beslenen, sivrigagalı hoş renkli kuş türlerinin ortak adı.

Özellikleri

Ayaklarıdörder parmaklıdır. İkisi öne ikisi arkaya yönelmiştir. Keskin veçengelli tırnaklarıyla ağaç gövdelerine sımsıkı tutunur. Dik ve sivritüylerden meydana gelen, kıvrılmayan güçlü kuyruğunu da destek olarakkullanır. Kısa sıçramalarla ve hızla ağaç gövdelerine tırmanırlar.
Renkleriçeşitli olup, boyları cinslerine göre 9 ile 50 cm arasında değişir. Çokürkek olduklarından tenha orman, park ve bahçeleri tercih ederler.Çoğunlukla ağaçlarda gagaları ile oydukları yuvalarda barınırlar.

Yaşam şekli

Ağaçkakanlarınboyun kasları çok gelişmiştir. Beyinleri, güçlü kafatası kemikleriyleörtüldüğünden, gagalarıyla yaptıkları darbe sarsıntılarındankorunurlar. Uzun, sert ve kuvvetli gagalarını bir keski (iskarpela)gibi kullanarak, ağaç kabuklarını didiklerler. Kabukların altındayaşayan tırtıl ve böcekleri bulup yerler. Ağaçkakanların dili uzun vesolucana benzer olup, hızla, gaga ucundan daha uzağa uzanabilir. Dilindibi, ileri gidip gelebilen kıkırdaklı bir kısma bağlıdır. Bununsayesinde dil rahatça ileri uzanıp çekilebilir. Ucu yapışkan ve kancalıolan dili ile, tırtıl ve böcekleri zıpkınlayarak kabuk altındakigalerilerinden çekip alırlar. Bazı çeşitlerinin dil ucunda ince, sert,dikencikler de vardır.
Ağaçkakan, gagasıyla ağaç gövdesine belliaralıklarla vurur. Yansıyan sesleri değerlendirerek kabuğun hanginoktasında tırtıl bulunduğunu keşfeder. Böylece boşuna delme zahmetindebulunmaz. Ağaçkakanların kabuk altlarındaki böcekleri görmedenyerlerini kesin olarak tespit edebilmeleri merak konusudur.

Üreme

Eşleşmedevrelerinde kuru ağaç dallarını gagalayarak çıkardıkları tik-taklarlakarşı cinslerini çağırırlar. Dişileri, 2-3 adet beyaz yumurtayumurtlarlar. Eşler, 16-18 gün kadar sırayla kuluçkaya yatar.Yavruların bakımıyla daha çok erkek ağaçkakan ilgilenir.

Beslenme

Ağaçlarazarar veren tırtıl, böcek ve kurtçukları yedikleri için çok faydalıolan bu hayvanlar, ilkbaharda yeşeren ağaçların kabuklarını odunkısımlarına kadar çember şeklinde didiklerler. Bu da ağaçlarınkurumasına sebep olduğundan, bahçıvanlar tarafından kovalanırlar. Bukuşların bir de ceviz, badem gibi sert kabuklu ve iri taneli meyveleriağaçların, kabuk çatlaklarına sıkıştırıp sonra da içlerini yemek gibiadetleri de vardır.

Dağılımı

Kutuplar, Avustralya, Madagaskar ve Okyanusta'ki birkaç ada hariç, dünyanın her yerinde yaşar.